Mu ntangiriro za Gicurasi 2025, Mario Nawfal, umunyamakuru w’Umunyamerika, yagiranye ikiganiro cyihariye n’abayobozi bakuru b’inyeshyamba za M23: Bertrand Bisimwa, Perezida w’iri tsinda, na Lawrence “Willy Manzi” Kanyuka, umuvugizi wabo akaba na Visi Guverineri wa Kivu y’Amajyaruguru. Iki kiganiro cyabereye muri Repubulika ya Kongo (Brazzaville) kikaba cyarashyizwe ahagaragara ku mbuga nkoranyambaga za Nawfal, harimo YouTube na X (Twitter).
Bisimwa yagaragaje ko M23 ari umutwe wiyemeje kurengera Abanyekongo bo mu bwoko bw’Abatutsi, avuga ko bahohotewe n’ubutegetsi bwa Kinshasa. Yagize ati: “Turwana intambara yo kwirwanaho kugira ngo turengere aba baturage… Si abaturage bo mu cyiciro cya kabiri.” Yongeyeho ko iyi ntambara ari iy’ubuzima n’urupfu ku baturage bo mu burasirazuba bwa DRC.
Abayobozi ba M23 basobanuye ko intego yabo atari ugufata ubutegetsi, ahubwo ari ugushaka uburenganzira bwabo nk’Abanyekongo. Bimwe mu byifuzo byabo ni:
- Gusubiza impunzi mu gihugu cyabo no guhabwa ubwenegihugu bwuzuye.
- Gusaranganya umutungo kamere w’igihugu, cyane cyane amabuye y’agaciro.
- Gusubizaho ubuyobozi bw’igihugu mu burasirazuba bwa DRC.
- Gutanga umutekano urambye ku baturage bose.
Bisimwa yavuze ko ibyo basaba byose bigamije kurengera ubuzima n’uburenganzira bwabo nk’Abanyekongo.
Bisimwa yavuze ko amasezerano y’agahenge hagati ya Perezida wa DRC, Félix Tshisekedi, na Perezida wa Rwanda, Paul Kagame, atabareba. Yagize ati: “Ayo masezerano ntatugira ho ingaruka.” Yasobanuye ko M23 izemera agahenge gusa niba ibyo basaba byubahirijwe.
Abayobozi ba M23 bahakanye ko bafashwa na Leta y’u Rwanda. Bisimwa yavuze ko M23 ari umutwe wigenga ugizwe n’Abanyekongo bafite intego yo kurengera abaturage babo. Yagize ati: “Ntabwo turwana ku nyungu z’u Rwanda.”
Nubwo nta gisubizo cya Leta ya DRC cyahise gitangwa nyuma y’iki kiganiro, hari impungenge ko gutanga umwanya kuri M23 mu itangazamakuru mpuzamahanga bishobora gutuma Leta ya DRC ifata ingamba zikomeye. Urugero, nyuma y’ikiganiro Bisimwa yagiranye na Al Jazeera muri Mutarama 2025, Leta ya DRC yahagaritse ibikorwa by’iyo televiziyo mu gihugu.
Iki kiganiro cyagaragaje ko M23 ikomeje kwihagararaho ku byifuzo byayo, igasaba ko Leta ya DRC yubahiriza uburenganzira bwabo nk’Abanyekongo. Bisimwa na Manzi bagaragaje ko biteguye ibiganiro, ariko gusa niba Leta ya DRC yemera kuganira ku byifuzo byabo byose.
Iki kiganiro cyari cyitezweho byinshi mu gukemura ikibazo cy’umutekano muke mu burasirazuba bwa DRC, ariko bigaragara ko hakiri inzira ndende yo kugera ku mahoro arambye.
Reba ikiganiro cyose hano: https://www.youtube.com/watch?v=hezjgGHwMA0
