Nyakubahwa Paul Kagame, yagiriye uruzinduko rw’akazi mu Karere ka Rulindo, aho yasuye ikirombe cya Nyakabingo giherereye mu Murenge wa Shyorongi, ahacukurwa amabuye y’agaciro ya wolfram, amwe mu yinjiza amadovize menshi mu gihugu.
Iki kirombe kiri mu bikomeye muri Afurika mu bijyanye no gucukura wolfram, gifitwe na sosiyete mpuzamahanga ya Trinity Metals Group kuva mu 2022, hashingiwe ku masezerano yagiranye na Leta y’u Rwanda. Icyo gihe cy’uruzinduko cyabaye umwanya wo kurebera hamwe uko ubucukuzi bukorwa, uko abakozi bitabwaho, n’uruhare uru rwego rugira mu guteza imbere ubukungu bw’igihugu.
Umusaruro wikubye inshuro ebyiri
Nk’uko byatangajwe n’Ibiro by’Umukuru w’Igihugu, mu myaka itatu ishize umusaruro wavuye muri iki kirombe wikubye hafi kabiri, bigaragaza imbaraga zashyizwe mu kongera ubushobozi n’imikoreshereze y’ikoranabuhanga. Muri 2024, Trinity Metals yacukuye toni 1 107 za wolfram, kandi ikomeje guteganya gukuba inshuro ebyiri uwo musaruro mu myaka ine iri imbere.
Iki kirombe gikoresha abakozi barenga 1 800, aho ibikorwa by’ubucukuzi bishingiye ku buhanga bugezweho burimo imashini zitwara abakozi mu buvumo, ibyuma bifasha mu guhumeka neza, n’uburyo bugezweho bwo gukuramo amazi mu butaka hagamijwe kwirinda impanuka.
Imyaka irenga 90 y’ubucukuzi
Ubucukuzi bwa wolfram muri Nyakabingo bwatangiye mu 1930, ariko bumaze guhinduka ku rwego rwo hejuru kubera ishoramari rishya n’ikoreshwa ry’ibikoresho bijyanye n’igihe. Ubu, buvumo bufite uburebure bwa metero 800 n’ubujyakuzimu bwa metero 120, bikaba biri mu bikomeye mu karere.
Mu kwezi kwa Werurwe 2025, ubuyobozi bw’iki kirombe bwatangaje ko hashize amezi arindwi nta mpanuka ikomeye ibaye ku bakozi, bikagaragaza imbaraga zashyizwe mu mutekano w’ahacukurwa ndetse no kubungabunga ubuzima bw’abakozi.
Wolfram, umutungo w’inganda z’isi
Wolfram ni kimwe mu mabuye y’agaciro akenerwa cyane n’inganda ku isi, cyane cyane izikora ibikoresho bikomeye biramba. Akoreshwa mu bwubatsi, mu nganda z’indege, mu gukora imbunda, amasasu, ibifaru, ndetse no mu bikorwa bijyanye n’ikoranabuhanga rihanitse nk’ibyogajuru.
U Rwanda rwinjiza amadovize atari make binyuze mu kohereza hanze iri buye ry’agaciro. Urwego rw’Igihugu rushinzwe Mine, Peteroli na Gazi (RMB) rutangaza ko u Rwanda rwohereza mu mahanga toni 24 za wolfram buri cyumweru.
Perezida Kagame yizeza ubufatanye burambye
Mu ijambo yagejeje ku bayobozi b’ikirombe n’abakozi, Perezida Kagame yashimye intambwe imaze guterwa mu guteza imbere uru rwego, anashimangira ko Guverinoma izakomeza gushyigikira ishoramari rigamije kuzamura ubukungu n’imibereho y’abaturage.
Yagize ati: “Ibikorwa nk’ibi ni ikimenyetso cy’uko u Rwanda rushobora gukoresha umutungo kamere warwo mu buryo burambye, bufitiye abaturage akamaro. Tugomba gukomeza kwita ku buzima bw’abakozi, tunaharanira gutanga umusaruro ushimishije ku rwego mpuzamahanga.”
Iyi gahunda y’uruzinduko iragaragaza icyerekezo Leta y’u Rwanda ifite cyo guteza imbere ubucukuzi bushingiye ku bumenyi n’ikoranabuhanga, hagamijwe ubukungu burambye n’ubwiyongere bw’ishoramari rishingiye ku mutungo kamere w’igihugu.



